پزشکی وعلوم تجربی

پزشکی ،علوم تجربی،داروها،زیست شناسی و...

پزشکی وعلوم تجربی

پزشکی ،علوم تجربی،داروها،زیست شناسی و...

فردی که سرماخورده چه باید و چه نباید بخورد؟

دستگاه تنفسی و گردش خون به بدن می رسد و دی اکسیدکربن که محصول زائد فعل و انفعالات در بدن است نیز به وسیله همین دستگاه ها از بدن خارج می شود. اکسیژن از طریق دیواره ریه ها به درون سرخرگ ها انتشار می یابد تا در سراسر بدن انتقال پیدا کند. دی اکسیدکربن نیز برای خروج از بدن، از طریق سیاهرگ ها به درون ریه ها منتشر می شود و وارد هوای بازدم می شود.

سلامتی مجاری تنفسی وابسته به دریافت هوای فاقد میکرب و آلودگی است. بیش از 200 نوع ویروس شناخته شده که بر دستگاه تنفسی فوقانی اثر می کنند و سبب سرماخوردگی  

 می شوند.

 در اغلب موارد، سرماخوردگی ها خفیف بوده و به طور معمول در طی یک هفته بهبود می یابند.

 

سرماخوردگی معمولی  با حساسیت ( آلرژی ) و آنفلوانزا متفاوت است. آنفلوانزا ( INFLUENZA ) نامی است که به عفونت ویروسی بسیار شدید نسبت داده می شود و این عفونت نیز بر دستگاه تنفسی فوقانی تأثیر می گذارد. نام آنفلوانزا از این باور قدیمی منشأ می گیرد که این بیماری را ناشی از تأثیرات ماوراءالطبیعه می دانسته اند.

علایم سرماخوردگی به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ویروس به بدن ظاهر می شود. شایع ترین علائم شامل : گلودرد، گرفتگی بینی، آب ریزش بینی، سرفه، عطسه و درد در قسمت های دست و پا است. خستگی، ریزش آب از چشم ها و اشکال در خوابیدن نیز ممکن است رخ دهد.

در صورتی که علائم، بیش از یک هفته باقی بمانند و با سردرد شدید ، ضعف ، از دست دادن اشتها و تشنگی همراه شوند، احتمال این که بیماری به علت ویروس آنفلوانزا باشد بیشتر است. بروز تب نیز به طور معمول شایع است. باید توجه کرد که در موارد عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی، علت بیماری را نمی توان برطرف کرد و فقط درمان علائم امکان پذیر است.

به هنگام سرماخوردگی استراحت زیاد، مصرف فراوان مایعات و قرقره کردن آب نمک ولرم به بهبود علائم کمک می کند. مصرف قرص های مسکن به رفع سردرد و کاهش تب کمک می کنند. تنها در مواردی که به دنبال عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی نیز بروز می کند، آنتی بیوتیک ها مفید واقع می شوند. 

گیاهان دارویی مفیدی  نیز برای درمان سرماخوردگی وجود دارند.

کودکان ، سالمندان، زنان باردار و افراد دچار بیماری هایی از قبیل دیابت و بیماری های کلیوی به توصیه های پزشکی بیشتری نیاز دارند. گاهی اوقات برای افراد سالمند، به منظور پیشگیری از ابتلا به عفونت، استفاده از واکسن توصیه می شود. برای جلوگیری و درمان سرماخوردگی 

روش های مختلفی  وجود دارد که ما در اینجا به جنبه تغذیه ای آن می پردازیم.

فردی که سرماخورده چه باید و چه نباید بخورد؟ 

 

چه غذاهایی برای سرماخوردگی مفید هستند؟

برای این که سیستم ایمنی بدن به بهترین نحو به وظیفه اش که مبارزه علیه ویروس های سرماخوردگی و آنفلوانزا است، عمل کند باید مواد مغذی حیاتی را دریافت کند. 

مکمل های تغذیه ای  مفیدی نیز برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی توصیه شده است.

مواد غذایی مفید برای درمان سرماخوردگی شامل موارد زیر است :

ویتامین C  ؛ منابع غذایی اصلی تأمین کننده ویتامین C شامل : مرکبات ( پرتقال  ، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی )، انواع توت، گوجه فرنگی ، فلفل دلمه ای ، توت فرنگی  ، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز از قبیل انواع کلم. دریافت زیاد و منظم ویتامین C به کاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگی کمک می کند.

- غلات سبوس دار و حبوبات؛ منابع غذایی مناسب یکی از ویتامین های گروه B به نام پانتوتنیک اسید هستند. کمبود پانتوتنیک اسید، سبب بروز عفونت های مکرر دستگاه تنفسی فوقانی می شود.

- سیر دارای آهن، روی و آلیسین (ALICIN ) است که سبب تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر عفونت های ویروسی می شود.

- ماهی قباد، قزل آلا، ساردین و ماهی های روغنی منبع غنی 

اسیدهای چرب اُمگا- 3  هستند. همچنین تخم کتان، تخمه کدو حلوایی و روغن شاه دانه نیز از دیگر منابع خوب اُمگا- 3 هستند.

- دانه کنجد، 

تخمه کدو حلوایی  و آفتاب گردان منابع غنی اسیدهای چرب اُمگا-6 هستند. این اسیدهای چرب به سلول های دستگاه تنفسی در مبارزه علیه عفونت های سرماخوردگی کمک می کنند.

- جگر، انواع ماهی از جمله قزل آلا، قباد و شاه ماهی، کره و تخم مرغ منابع 

ویتامین A  هستند. هویج ، انبه ، سیب زمینی، زردآلو ، کدو حلوایی و سبزیجات سبز تیره نیز تأمین کننده بتاکاروتن هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل می شوند. عفونت های مکرر تنفسی در کودکان با کاهش ذخائر ویتامین A مرتبط است. یک رژیم غذایی متنوع که دارای این مواد غذایی باشد، مواد لازم برای یک کودک در حال رشد را تأمین می کند.

- تخم مرغ ، ماهی، مرغ، گوشت قرمز بدون چربی، لبنیات ، حبوبات، مغزها، دانه ها و غلات سبوس دار تأمین کننده پروتئین هستند. کمبود دریافت پروتئین خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد.

- گوشت، شیر، غلات و حبوبات تأمین کننده 

ویتامین های B6  و پانتوتنیک اسید هستند که برای تأمین سلامتی سیستم ایمنی از اهمیت بسیاری برخوردارند.

- غلات صبحانه ( برشتوک )، نان و عصاره مخمر تأمین کننده 

اسید فولیک  هستند که برای سلامتی و تقویت سیستم ایمنی ضروری است. به علاوه چغندر، لوبیا چشم بلبلی و انواع کلم منابع مناسبی از فولات ( اسید فولیک ) هستند.

- گوشت های قرمز بدون چربی و غلات سبوس دار حاوی روی هستند. سایر منابع غذایی حاوی روی شامل : جوانه گندم ، آجیل ، بادام زمینی، گردو، جگر ، مرغ ، بوقلمون، ماهی، میگو، تخم مرغ ، لوبیا خشک ، شیر و لبنیات است. روی یک ماده معدنی مورد نیاز برای سیستم ایمنی است.

فردی که سرماخورده چه باید و چه نباید بخورد؟ 

 

در سرماخوردگی از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟

غذاهای آماده ی بسته بندی شده و کنسروها از لحاظ ویتامین ها و موادمعدنی فقیر هستند. بنابراین به جای مصرف این نوع غذاها از انواع میوه و سبزیجات تازه، ماهی، غلات، مغزها و دانه ها استفاده کنید.

* چند نکته :

- ارتباط بین مصرف قرص های ویتامین C و سرماخوردگی به طور وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته است. تحقیقات نشان داده ، این قرص ها که روزانه 500 تا 1000 میلی گرم ویتامین C را برای بدن تامین می کنند، نمی توانند از عفونت پیشگیری کنند، در حالی که به کاهش شدت و احتمالاً طول مدت سرماخوردگی کمک می کنند.

در برخی موارد با دریافت 1000 میلی گرم مکمل ویتامین C در روز طی یک دوره طولانی، علائم به میزان 15 درصد کاهش یافت. ویتامین C باعث افزایش سطح اینترفرون در بدن می شود که این ماده با عفونت ها مبارزه می کند. همچنین ویتامین C از جمله آنتی اکسیدان هایی است که به حفاظت از پوشش داخلی مجاری تنفسی در برابر انواع عفونت کمک می کند.

- مصرف مکمل ریزمغذی های خاص شامل 20 میلی گرم روی ، 100 میکروگرم سلنیوم ، 120 میلی گرم ویتامین C ، 15 میلی گرم 

ویتامین E  و 6 میلی گرم بتاکاروتن در مطالعات مختلف سبب کاهش بروز عفونت های تنفسی در سالمندان طی درمان های طولانی مدت شده اند.

- در بررسی های بالینی مختلف نشان داده شده است که قرص های مکیدنی " روی" سبب بهبود علائم سرماخوردگی می شوند. البته بعضی مطالعات نیز نشان داده که این قرص ها هیچ اثری بر علائم سرماخوردگی ندارند. به علاوه باید توجه کرد که دریافت روی به میزان بیش از 150 میلی گرم در روز می تواند امکان ابتلا به عفونت را افزایش دهد. بنابراین قبل از اقدام به هر نوع درمانی، باید تحت نظر پزشک باشید و به توصیه های او عمل کنید.

- قرص سیر یا کپسول های حاوی عصاره سیر ممکن است به پیشگیری از سرماخوردگی کمک کند. علت این تأثیر خواص ضد ویروسی رنگدانه گیاهی " آلیسین " است.

- استفاده از بُخور به رفع گرفتگی بینی کمک می کند. برای این کار، برای 10 دقیقه سرتان را روی بخارات یک ظرف آب در حال جوشیدن بگیرید. بهتر است دستمال یا حوله ای را روی سر بگذارید و این عمل را سه بار در روز تکرار کنید. می توانید مقداری 

روغن مِنتول ( MENTHOL )  یا عصاره اوکالیپتوس به آب در حال تبخیر اضافه کنید تا عمل تنفس را تسهیل کند.

- مایعات فراوانی مصرف کنید. در طول حملات شدید آنفلوانزا، بهتر است از مایعات مقوی و مغذی مثل انواع سوپ و آش در وعده غذایی اصلی استفاده کنید. البته به شرطی که دارای انواع موادمغذی به مقدار متعادل و متناسب باشد.

- تا جایی که می توانید بخوابید و استراحت کنید. سیستم ایمنی برای تجدید قوا به استراحت نیاز دارد. عدم توجه به علائم یک عفونت ویروسی و کار و فعالیت شدید در حین بیماری، مدت بیماری را طولانی تر می سازد. 

 

سالومه آرمین- کارشناس ارشد تغذیه

ماهنامه دنیای تغذیه 

www.tebyan.net

ایدز ، شبه سیاه

داروی ایدز 

سری دوم از داروهای ایدز 

 

Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NNRTIs)

مهارکننده ریورسترانس کیپتاز

 Intelence اینتلنس(etravirine, ETV, TMC-125)

 Rescriptorرسکیپتور (delavirdine, DLV)                                                       

Sustiva سوستیوا(Stocrin, efavirenz, EFV)

 Viramuneویرامون (nevirapine, NVP)

Rilpivirineرلپیورین (TMC-278)

 

Protease Inhibitors (PIs)

مهار کننده های پیش پوش ویروس

 Ageneraseآجنرس  (amprenavir, APV)

 Aptivus آپتیوس(tipranavir, TPV)

 Crixivan کریکسیوان(indinavir, IDV)

 Inviraseاینورس  (saquinavir, SQV)

 Kaletra کالترا(Aluvia, lopinavir/ritonavir, LPV/r)

 Lexiva لکسیوا(Telzir, fosamprenavir, FPV)

 Norvir نور وایر(ritonavir, RTV)

 Prezista پرزیستا(darunavir, DRV)

 Reyatazریتاز (atazanavir, ATV)

 Viracept ویراسپت(nelfinavir, NFV) 

Treatments for HIV & AIDS

Treatments listed without pictures are experimental
Multi-Class Combination Drugs   داروهای ترکیبی
AtriplaAtripla آتریپیلا(efavirenz + tenofovir + emtricitabine)

Nucleoside/Nucleotide Reverse Transcriptase Inhibitors (NRTIs)داروهای نوکلئوتیدی و مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس

CombivirCombivir کومبیویر(zidovudine + lamivudine, AZT + 3TC)
EmtrivaEmtrivaامتریوا (emtricitabine, FTC)
EpivirEpivir اپیور(lamivudine, 3TC)
EpzicomEpzicomاپزیکوم (Kivexa, abacavir + lamivudine, ABC + 3TC)
RetrovirRetrovirرترویر (zidovudine, AZT, ZDV)
TrizivirTrizivirتریزیور (abacavir + zidovudine + lamivudine, ABC + AZT + 3TC)
TruvadaTruvadaترووادا (tenofovir DF + emtricitabine, TDF + FTC)
VidexVidexویدکس & Videx EC (didanosine, ddI)
VireadViread ویرد(tenofovir disoproxil fumarate, TDF)
ZeritZerit زریت(stavudine, d4T)
ZiagenZiagen زگئن(abacavir, ABC)
Racivir راکیویر(RCV)
Amdoxovirآمدوکسوور (AMDX, DAPD)
Apricitabine آآپریستابین(SPD754, AVX754)
Elvucitabine الویتابین(ACH-126,443, Beta-L-Fd4C)

------------------------------------------------------------------------------------- 

چیست ؟ HIV 

  

ویروس ایدز 

HIV  (Human Immunodeficiency Virus ) به معنی ویروس نقص ایمنی انسان است. اولین بار در سال 1981 در آمریکا پنومونی ناشی از پنوموسیستیس کارینی در پنج مرد همجنس باز که قبلا سالم بودند مشاهده شد تا این که در سال 1983 HIV  از یک بیمار لنفادنوپاتی جدا شد و در سال 1984 ثابت شد که این ویروس عامل مسبب AIDSمی باشد.

ویروس HIV  از خانواده رترو ویروسها و از زیر خانواده لنتی ویروس ها می باشد ویروسهای نقص ایمنی انسان HIV-1  و HIV-2 که ویروسهای سیتوپاتیک می باشند.

در میکروسکوپ الکترونی این ویروس به شکل دوازده وجهی دیده می شودبا خارهای سطحی متعدددارای دوپوشش پروتئینی و اصلی ورای غشایی می باشد. ویریون از سطح سلولهای آلوده جوانه می زند وبه محیط بیرون آزاد می شود. به همین علت است که ویروس HIV بطور مداوم پوشش خود را عوض می کند و به هنگام جوانه زدن از غشای سلول میزبان انواع متفاوتی پروتئین و گلیکو پروتئین جدا می کند که ترکیب آن منحصر به فرد می باشد. در شکل شماتیک از ویروس بطور واضح لایه ها و هسته ی ویروس قابل مشاهده است. دو قطعه RNA که بصورت جدا از هم در مرکز ویروس مستقر هستند . این ویروسها حاوی آنزیم ریورس ترانس کریپتاز معکوس هستند و به کمک همین آنزیم است که پس از ورود به داخل سلول می توانند از روی RNA ژنوم دورشتهای DNA  را سنتز کنند . پس از این مرحله DNA  سنتز سده به هسته سلول میزبان رفته و توسط آنزیم های خود در DNA سلول میزبان رخنه می کنند و سیستم همانند سازی کننده میزبان را وادار به همانند سازی از ژنوم خود کرده و در مراحل بعدی به شدت زیاد اجزای ویروس HIV به سرعت سنتز می شود وبا پدیده جوانه زدن ازسلول میزبان سبب آسیبهای جدی به غشای سلول میزبان شده ودر نهایت سلول لیز می شود. و به این جهت که سلول های میزبان ویروس گلبولهای سفید می باشد سبب کاهش شدید این سلولها شده ودر اثر برخورد یک بیماری عفونی بدن نمی تواند از خود دفاع کند . حتی در اثر یک سرماخوردگی ساده احتمال مرگ وجود دارد.

 

نمای شماتیک از یک ویروس HIV   :

 

  

نمای شماتیک ویروس ایدز 

سیستم دفاعی بدن مجموعه ای از سلول ها است که در بدن شما با ویروس ها و عفونت ها مقابله می کند. در انسان، سیستم دفاعی بدن معمولا ویروس ها را به سرعت یافته و سریع می کشد.
اشخاص٬ آلودگی به HIV را از شخص دیگری که پِیش از این آلوده شده است دریافت می کنند. و همینطور می توانند آلودگی به ویروس را به  اشخاص دیگر انتقال دهند.  

 

  چه کسانی نیاز به آزمایش ایدز دارند ؟

 

در صورتی که شما سابقه انجام هر کدام از رفتارهای خطرناک زیر را داشته اید٬  نیاز به انجام آزمایش HIV دارید:

- استفاده از سوزن و سرنگ مشترک در اعتیاد تزریقی (‌حتی برای یک بار)
- ابتلاء به بیماری های آمیزشی (مثل سوزاک، سیفلیس، تبخال و زگیل تناسلی)
- با فرد آلوده به HIV تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید.
- با فرد تزریق کننده مواد مخدر (حتی همسر) تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید.
- با فرد دارای سابقه ابتلاء به بیماریهای آمیزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید.
- بدون اطلاع از سابقه ابتلاء فردی به بیماریهای آمیزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید.
- با فرد دارای سابقه روابط جنسی با مردان یا زنان دیگر تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید.
- با فرد دارای سابقه روابط جنسی با نوع همجنس تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید. (خصوصاً اگر رابطه بین دو مرد بوده و در این رابطه وی مفعول بوده باشد.)
- با فردی که در نواحی پر خطر زندگی می کند، تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته اید. (مناطقی که در آن آمار میزان افراد آلوده به HIV زیاد می باشد. مثلاً بعضی کشورهای آفریقایی، کشورهای تازه استقلال یافته روسیه، افغانستان و کشورهای ناحیه خلیج فارس)          

- استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر قبل از تماس جنسی (تریاک، هروئین، قرص اکستاسی، حشیش، گرس و .... )  - سابقه تجاوز و سوء استفاده جنسی قرار گرفتن 

چه زمانی بعد از رفتار خطرناک بایستی آزمایش HIV داد؟

با توجه به اینکه از بدو ورود ویروس به بدن تا رسیدن سطح آنتی بادی به حد قابل تشخیص در آزمایش ممکن است بین 2 هفته تا 6 ماه طول بکشد. در افرادی که رفتارهای پرخطر داشته اما تست منفی دارند لازم است 3 ماه بعد و در صورت تداوم رفتار، هر شش ماه آزمایش تکرار شود. 

 

منبع : http://farhadhassani.blogfa.com/  

سرطان ارثی

در مقایسه با یاخته طبیعی که از نظم و هماهنگی و رشد متناسب برخوردار است , رشد یاخته های سرطانی سریع و ناموزن است  و از قوانین طبیعی رشد پیروی نمی کند . هسته ی یاخته های سرطانی نیز غیر طبیعی بوده و حجم آن ها نسبت به سلول های طبیعی بیشتر است .

هنگامی که رشد و نمو یاخته , بی رویه و خارج از قوانین طبیعی رشد صورت گیرد , یاخته حالت تهاجمی پیدا کرده و بافت های مجاور را تخریب و در بافت های دوردست کانون های جدید ایجاد می کند .

معدودی از انواع سرطان رابطه ی نزدیک با وراثت فرد دارند . در بیشتر سرطان های وراثتی , انچه به ارث می رسد خود بیماری نیست ؛ بلکه , استعداد ابتلای به سرطان خاصی است , ان هم در صورتی که عامل محیطی باعث ان شود . برای مثال اشخاصی که پوستشان کاملا سفید است ، بیشتر از کسانی که پوست تیره دارند دچار سرطان پوست می شوند . امّا فراوان بودن موارد سرطان پوست در این گونه اشخاص  به این دلیل نیست که ژن هایی خاص برای سرطان پوست به ارث می برند ، بلکه در کسانی که کاملاً پوست سفید دارند ، رنگریزه هایی که سلول های پوست را از تابش های سرطان زای خورشید محفوظ می دارند کم است .

ژن های سرطان زا

ژنهایی که سبب پیدایش سرطان می شوند ژن های سرطانزا نام دارند .

این ژن ها در پی مطالعات تجربی در باره ی نقش تومور زایی ویروس های ‍RNA « دارای هسته ی مرکزی ما کرومولکولی  ریبونوکلئیک اسید » کشف شده است . ویروس هایRNA مولد تومورهایی در پرندگان

 « مانند سارکوم روس » و لوسمی در موش و تومورهای دیگر در جوندگان هستند و  نقش سرطان زایی ان ها از مدتها پیش شناخته شده است . انواعی از ویروس های DNA « دارای هسته ی ماکرومولکولی دئوکسی ریبونوکلئیک اسید » نیز در پیدایش برخی از سرطان ها دخالت داشته و می توان تومورهای

 سرطانی زیادی را در حیوانات به ان ها نسبت داد . لنفوم بورکیت در انسان یکی از تومور های سرطانی است که ویروسی بودن ان مورد دقیق قرار گرفته است .

ژن های سرطان زا که در ژنوم انسان قرار دارند همان ژن های اولیه هستند که پس از ورود به درون ‍DNA یاخته تغییر شکل داده اند .

 این ژن ها دستور ساخت نوعی پروتئین را صادر می کنند که یاختۀ طبیعی را به یاختۀ سرطانی تبدیل می کند.مطالعاتی که درباره ی ارثی بودن تومورها انجام شده است به نقش عامل دیگری

در ایجاد سرطان تأکید دارد .

بر اساس این مطالعات در صورتی که با از دست رفتن بخشی از ملکول‍DNA اطلاعات ژنتیک تغییر کند  کار ژنهای مهارگر ، یعنی ژنهایی که از سرطانزایی جلوگیری می کنند ، مختل شده و سرطان به وجود می اید .

مطالعات نشان می دهد که ژن های مهارگر یا ضد ژنهای سرطانزا انسان را در برابر سرطان حفاظت

 می کند .

برای مثال در سلولهای رتینوبلاستوم ( تومور نادر ولی خطرناک چشمی در دورة کودکی )،که ژنتیکی بودن آن مشخص شده خصوصیّت حذف بازوی بلند کروموزوم 13 جلب توجه می کند .

پژوهشهایی که درباره ی پیوستگی ژن ها انجام شده نشان می دهند که حذف در یکی از کروموزوم های 13 رخ می دهد . امّا هنگامی که در اثر جهش سوماتیک حذف مشابهی در کروموزوم دیگر 13 روی دهد سرطان بروز می کند . بنابراین ژن موجود در روی بازوی بلند کروموزوم 13 نقش ضد سرطانی دارد. نقش ناهنجاریهای کروموزومی در پیدایش سرطان از مدّتها پیش مورد بررسی دانشمندان بوده است نول و هنگرفورد ، در سال 1960 میلادی با استفاده از کشت خون محیطی و اضافه کردن فیتوهما گلوتینین وضعیّت غیر عادی کروموزومی در  بیماران مبتلا به لوسمی میلوئید مزمن را تشریح کرد .کروموزوم غیر عادی کروموزوم فیلادلیفا ( به نام شهری که در آن کشف شد ) نام گرفت . در حدود نیمی از بازو ی بلند این کروموزوم ،که آن را کروموزوم 21 می دانستند ،حذف شده بود و مطالعات متعدد  نشان داد که در اثر مواردلوسمی میلوئید مزمن کروموزوم فیلادلفیا مشاهده    می شود. 

در لوسمی حاد نیز معمولاً  ناهنجاری کروموزومی وجود دارد ، به طوری که می توان گفت در بیش از نیمی از لوسمی های حاد حالتهای غیر عادی کروموزومی مشاهده می شود . خطر بروز لوسمی حاد در بیماران مبتلا به تریزومی 21 حدود بیست برابر بیش از افراد سالم است . 

مطالعة سیتوژنتیک تومورهای سفت نیز نشان می دهد که ناهنجاری های کروموزومی در تومورها مشاهده می شود . ناهنجاریها هم شامل تغییرات ساختمانی کروموزومی و هم شامل اختلال در تعداد کروموزوم ها می باشد. با تغییر در تعداد کروموزوم ها حالت پزود و دیپلوئید یا هیپردپیلوئید (کمتر از 60 کروموزوم ) پیش می اید. باید توجه داشت که که بیشتر تومورهای بدخیم یک یا دو گروه یک یا دو دستةهیپردپیلوئید یا نزدیک به تتراپیلوئید تقسیم می شوند . در حالت اوّل تعداد آن در حدود 49 تا 54 بوده و مقدار DNA  هر هسته حدود 30 درصد بیش از اندازه ی طبیعی است . 

امّا در حالت دوّم که تعداد آن در حدود 80 تا 100 ، است مقدارDNA  هسته به دو برابر و بیشتر از اندازه ی طبیعی نیز می رسد .سلول های متاستاتیک نیز خصوصیّات نزدیک به حالت تریپلوئید یا تتراپلوئید دارند .

در تومورهای سفت ناهنجاریهای کروموزومی در کروموزوم های 1 ، 3 ، 6 ، 8 و 14 شایع تر بوده و ناهنجاری کروموزوم های  5 ، 7 ، 13 ، 17 و 22 نیز شیوع کمتری دارد . با رشد تومور و پیشرفت آن تریزومی و ناهنجاریهای دیگر به وجود می اید . 

تغییرات ساختمانی کروموزوم ها که در تومورهای سفت مشاهده شده شامل حذف ، جابجایی و کروموزوم حلقوی بوده که با شناختن آن ها فهرستی از ناهنجاری های مؤثر در پیدایش سرطان تهیّه شده است .

با بررسی پروتئینی که به وسیله ی ژنهای تومورزا ساخته می شوند می توان  با به کار گرفتن نوعی پروتئین دستگاه ایمنی بدن را بر علیه سرطان تحریک کرد و برخی از تومورهای سرطانی را نابود ساخت . یکی از این پروتئینها انترفرون است که حدود 50 سال پیش توسط ایساک (اسحاق) ، پژوهشگر مؤسسة ملی تحقیقات پزشکی لندن ، کشف شد . انترفرون (یعنی واسطه یا میانجی ) پروتئین ویژه ای است که در مقاومت طبیعی بدن در برابر بیماریهای ویروسی نقش مهمی دارد .به عبارت دیگر انترفرون با جلوگیری از رشد و تکثیر ویروس ، خاصیت ضد ویروسی نشان می دهد .امّا اینک معلوم شده است نقش مهم دیگر انترفرون تحریک دستگاه ایمنی بدن برای متوقف کردن رشد تومورهای سرطانی می باشد . هنگامی که گویچه های سفید تک یاخته ای و درشت خوارها به نقاطی که ویروس تکثیر پیدا می کند ، مهاجرت کنند انترفرون ، که مانع رشد و نمو ویروس می شود، تولید می گردد. با پیدایش لنفوسیتهای T وB که یاخته های دفاعی بدن هستند و پس از انجام یک سری اعمال ویژه ، از فعالیّت همانند ساز ی ویروس جلوگیری می شود . به عبارت دیگر گروهی از لنفوسیتهایT  یک ماده  پروتئینی به نام

   انترلوکین -2 ترشح می کند . این ماده پروتئینی شبه هورمون ، عامل رشد لنفوسیتهایT است .

در واقع انترلوکین-2 موجب رشد و تکثیر سلولهای ایمنی بدن می شود . با استفاده از این خاصیت می توان انترلوکین-2  را برای نابود کردن تومورهای سرطانی به کار برد .دانشمندان به این  نتیجه رسیده اند که می توان به وسیله ی  لنفوکین ، یعنی پروتئین مخصوصی که در لنفوسیتهای T ساخته شده و از آن ها ترشح می شود ، یاخته های ایمنی کشنده را بر علیه سرطان تحریک کرد .

 انترلوکین-2   یکی از لنفوکین هاست که با اثر تحریکی خود بر روی برخی از یاخته ها ، سبب ساخته شدن انترفرون می شود . از سه نوع انترفرون (آلفا،بتا و گاما ) ، انترفرون گاما علاوه بر نقش ضد ویروسی خود ، اثر ضد توموری خاصی نشان می دهد که از این اثر آن برای نابود کردن یاخته های سرطانی استفاده می شود .

تا مدت ها پیش ، تهیه انترفرون انسانی بسیار مشکل و پرخرج بود و از این رو نیز کاربرد آن نیز بسیار محدود بود . امّا با پیشرفت شیوه های مهندسی ژنتیک ، تهیّه آن آسان تر شده است و امید می رود با استفاده از آن مسیر پیشرفت بسیاری از تومورهای سرطانی معکوس شده و با سرطان مقابله شود.   

منابع :

ژنتیک و بیماریهای ارثی

مؤلف : دکتر علی نوری

چاپ دوّم : اسفند ماه 1369

دانش زیست شناسی

مؤلفان : پل وایس ، ریچارد کوف

مترجمان : حمیده علمی غروی ، حسین دانش فر

چاپ اوّل : 1367

چاپ دهم : 1387

ادامه مطلب ...

ازدواج های فامیلی

ازدواج فامیلی ازدواجی است که در آن زوجین با یکدیگر فامیل هستند و بنابراین ژنهای مشابه دارند . در حال حاضر هزاران نوع بیماری ارثی مختلف شناخته شده اند که ممکن است از طریق به ارث رسیدن ژنهای مشترک در پدر و مادر ، فرزندان را مبتلا سازند . این خطر در ازدواجهای فامیلی به علت وجود ژنهای مشترک بیشتر خواهد بود . این بدان معنا نیست که در ازدواجهای غیرفامیلی هیچگونه خطری وجود ندارد ، بلکه احتمال خطر پایین تر خواهد بود . بنابراین ازدواج فامیلی از نظر علم ژنتیک منطقی نیست .

جدول زیر ارتباط بین درجه خویشاوندی و درصد ژنهای مشترک را مشخص می کند :

درجه خویشاوندی

افراد فامیل

درصد ژنهای  مشترک

یک

پدر ، مادر ،‌فرزندان ، خواهران و برادران

50%

دو

خاله ها ، دایی ها ، عموها ، برادر و خواهرزاده ها

25%

سه

دختر عمو ، پسر عمو ، دختر خاله ، پسر خاله ، دخترعمه ، پسرعمه ، دختردایی ، پسردایی

12.5%

چهار

نوه خاله ،‌نوه دایی ،‌نوه عمو  ، و نوه عمه

6.25%

پنج

نتیجه خاله ، نتیجه دایی ،‌نتیجه عمو ،‌نتیجه عمه

3.12%

شش

نبیره خاله ، نبیره دایی ، نبیره عمو ، نبیره عمه

1.56%

علل اختلالات ژنتیکی

نقایص ژنی : در این بیماریها ، اختلالات ژنتیکی از طریق به ارث رسیدن یک ژن معیوب از پدر ،‌ مادر و یا هر دو به وقوع می پیوندد . مانند کم خونی داسی شکل ، هموفیلی ، کوررنگی .

اختلالات کروموزومی : این بیماریها ژنتیکی به علت اختلال در ساختمان و یا تعداد کروموزم ها ایجاد می شوند . شایعترین اختلال کروموزومی سندرم داون یا منگولیسم است . با افزایش سن مادر ،‌ احتمال این اختلال بیشتر می شود .

به طوری که در یک خانم ۲۰ ساله احتمال به دنیا آوردن فرزند مبتلا به منگولیسم حدود یک در ۲۰۰۰ و در خانم ۴۰ ساله یک در ۱۰۰ است .

منبع : سایت شفاگر

ادامه مطلب ...

علل سردرد و آشنایی با عنواع آن

سردرد برای همگان پدیده ای آشناست و کمتر کسی است که در طول عمر خود آن را تجربه نکرده باشد. هنوز برای سردرد تعریف مشخصی که مورد قبول همه باشد وجود ندارد. شاید ساده ترین تعریف برای سردرد « احساس درد و ناراحتی از ناحیه کاسه چشم تا قسمت پشت سر » باشد.
    باید به خاطر داشت که سردرد یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای است از طیف متنوعی از بیماریها که از یک سرماخوردگی ساده شروع و به امراض جدی مثل تومورهــــــای بدخیم مغزی ختم می شود. گر چه در اغلب موارد منشأ سردرد، بیماریهای خوش خیم می باشد، اما اولین مسأله ای که در برخورد با بیمار مبتلا به سردرد باید حل شود، عبارت است از افتراق بین علل خوش خیم و علل خطرناکتر.

ساز و کارهای اصلی مکانیسم ها سردرد عبارتند از:    ـ گشاد شدن عروق داخل و خارج جمجمه
    ـ التهاب عروق داخل و خارج جمجمه
    ـ عفونت عروق داخل و خارج جمجمه
    ـ انقباض ممتد عضلات کاسه سر و گردن
    ـ تغییر فشار داخل جمجمه.
    
انواع اصلی سردرد :    ۱ ـ‌ میگرن کلاسیک : معمولاً پانزده تا سی دقیقه قبل از شروع این نوع سردرد، علایمی مثل ظهور نقاط نورانی در جلو چشم، تاری دید و منگی پدیدار می شود؛ آرام آرام با از بین رفتن این علایم سردرد یک طرفه ای به صورت مبهم و در یک سمت ناحیه گیجگاهی ظاهر می شود، به تدریج شدت درد افزایش می یابد و سردرد حالت ضرباندار به خـــود می گیرد، در این مرحله بیمار رنگ پریده و دچار تهوع و استفراغ شدیدی می شود؛ بسیاری از بیماران در این مرحله ترس از نور پیـــدا می کنند و ترجیح می دهند در اتاق تاریک استراحت کنند و پاره ای دیگر تعریق شدید و تکرر ادرار پیدا می کنند. درد بین چند ساعت تا یک روز طول می کشد و بالاخره بیمار به خواب فرو می رود. پس از اینکه بیمار از خواب بیدار شد، سردرد تسکین می یابد. این نوع سردرد در زنان بیشتر دیده می شود و استعداد ارثی به بروز حملات در بین افراد وجود دارد.

۲ ـ سردرد عصبی: تقریباً ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به سردرد دچار این نوع سردرد هستند. علت پیدایش این نوع سردرد، انقباض عضلات کاسه سر، گردن، شانه و صورت بوده و مهمترین دلیل پیدایش این انقباض ها، هیجانات عصبی است. درد معمولاً از ناحیه پیشـــــانی، گردن یا شانه شروع می شود و به تــدریج تمام کاسه سر را فرا می گیرد. این درد ماهیت فشاری داشته ولی خاصیت ضربانی ندارد. بیمار از اینکه سرش سنگین است شکایت دارد، ممکن است تهوع پیدا کند اما به استفراغ دچار نمی شود.
    ۳ ـ سردرد به علت عفونت مننژ (پرده های مغزی): درد در این بیماران به صورت فشرده بوده و تمام سر را فرا می گیرد، با استراحت کاهش می یابد و با حرکت تشدید می شود. وجود علایمی چون تب و سفتی گردن به تشخیص کمک می کند.
    ۴ ـ سردرد به علت تومورهای مغزی: این نوع سردرد ها معمولاً متناوب بوده و در اوایل صبح شدیدتر است، بیشتر ماهیت حمله ای دارد، با حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و به خصوص سرفه تشدید می شود. معمولاً سردرد همراه با اختلالات خواب همراه است و گاه بیمار به علت سردرد از خواب بیــــــدار می شود.
    ۵ ـ سردرد به علت فشار خون بالا: سردرد در این بیماران، معمولاً‌ زمانی ظاهر می شود که فشارخون حداکثر به حدود ۲۰۰ و فشارخون حداقل به حدود ۱۲۰ میلی متر جیوه رسیده باشد؛ این نوع سردرد غالباً در ناحیه پس سر متمرکز بوده، و با درمان فشارخون در اکثر موارد از بین می رود.
    ۶ ـ سردرد ناشی از بیماریهای چشم: عیوب انکساری چشم ، سبب پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی بخصوص به هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون می شود ، اما سردرد ناشی از آب سیاه با چشم درد شدید همراه بوده و معمولاً در ناحیــه پیشانی متمرکز می شود و اغلب با تهوع و استفراغ همراه است.
    ۷ ـ سردرد ناشی از بیماریهای سینوس: سردردهای ناشی از التهاب و عفونت سینوسها اغلب در ناحیه پیشانــــی متمرکز می شود؛ این دردها با حرکت سر و دراز کشیدن تشدید می شود و پس از بیدار شدن از خــواب به حداکثر شدت خود می رسد؛ این سردردها با درمان التهاب یا عفونت سینوس ها مرتفع می شوند.
    ۸ ـ سـردرد ناشی از عفونت های دندانی‌: این نوع سردرد ها غالباً از ناحیه صورت شروع و بتدریج به تمام کره سر منتشر می شود و با درمان عفونت دندانی، درد از بین می رود.
    ۹ ـ سردردهای آلرژیک: این نوع سردردها متعاقب تماس فرد بیمار با ماده حساسیت زا ایجــــاد می شود؛ معمولاً همراه با این نوع سردرد سایر علایم حساسیت مثل احتقان بینی، آبریزش از بینی ، سرفه، عطسه و گاهی اسهال دیده می شود وکنترل حساسیت معمولاً به کنترل سردرد منجر می شود.
گرفتن شرح حال از بیمار مبتلا به سردرد:    ۱ ـ از زمان شروع سردرد سؤال کنید، چرا که سردردهایی که بتازگی آغاز شده اند، نیاز به بررسی جدی دارند.
    ۲ ـ از کیفیت و شدت درد سؤال کنید، بخصوص اگر فرد، مبتلا به سردرد مزمن است؛ از او بپرسید
که کیفیت و شدت سردردش این بار نسبت به دفعات قبل تفاوت کرده است یا نه؟
    ۳ ـ از مراجعه کننده بپرسید که آیا همراه سردرد، علامت دیگری مثل تهوع، استفراغ، اشک ریزش و بی اشتهایی و … دارد یا نه؟
    ۴ ـ سابقه درمان سردرد را از او پرس و جو کنید. اگر پزشک قبلاً برای او دارو تجویز کرده است، نام آن را بپرسید.
    ۵ ـ محل دقیق سردرد را بیابید.
    ۶ ـ سابقه ارثی مبتلا به سردرد را در فامیل وی جستجو کنید.
    ۷ ـ فواصل زمانی حملات سردرد را بپرسید.
    
    معاینه بیماران مبتلا به سردرد:
    معاینه گردن از نظر وجود یا عدم وجود سفتی گردن، اندازه گیری فشارخون، تعداد تنفس، درجه حرارت و تعداد نبض بیمار و نیز معاینه چشم بیمار از نظر سرخی می باشد.

ادامه مطلب ...